Unieważnienie umowy frankowej - co to oznacza? Jakie skutki niesie?

Procesy w sprawach frankowych najczęściej kończą się unieważnieniem umowy. To obecnie najbardziej korzystne rozwiązanie dla wielu frankowiczów. Co jednak dokładnie oznacza takie orzeczenie sądu?

Co oznacza unieważnienie umowy frankowej?

Unieważnienie kredytu we frankach oznacza, że umowa pomiędzy bankiem a kredytobiorcą jest traktowana tak, jakby w ogóle nie była zawarta. Jeśli zapadnie takie orzeczenie sądowe, to strony postępowania dokonują wzajemnych rozliczeń.

Skutki nieważności umowy frankowej

Skutkiem unieważnienia jest zatem uznanie, że umowa kredytowa nie istnieje oraz konieczność dokonania rozliczenia po unieważnieniu umowy frankowej. Wówczas bank powinien oddać frankowiczowi wszystkie wpłacone przez niego środki. Z kolei kredytobiorca jest zobowiązany do zwrócenia bankowi całej kwoty otrzymanego kredytu.

Zgodnie jednak z art. 320 Kodeksu postępowania cywilnego jest możliwość rozłożenia tego na raty. Frankowicz nie musi zatem w trybie natychmiastowym dokonać zwrotu kapitału - bez prowizji, odsetek i innych opłat.

Unieważnienie pociąga za sobą także inne skutki. Kredytobiorca staje się właścicielem nieruchomości - wolnej od obciążeń hipotecznych. Ponadto odzyskuje również zdolność kredytową.

Unieważnienie umowy kredytu we frankach przykład

Suma wszystkich spłaconych rat	Kredyt pozostały do spłaty po unieważnieniu
133 000 zł	7 000 zł
Kredyt pozostały do spłaty po unieważnieniu	Łączna korzyść
7 000 zł	141 000 zł

Unieważnienie umowy frankowej a przedawnienie

W przypadku umowy frankowej okres przedawnienia wynosi 10 lub 6 lat. Krótszy okres jest związany z nowelizacją Kodeksu Cywilnego, która miała miejsce 9 lipca 2018 roku. Co istotne, dla kredytobiorcy przedawnienie obejmuje każdą ratę z osobna. Natomiast roszczenie banku ulega przedawnieniu w całości po 3 latach.

Kwestia przedawnienia ma ogromne znaczenie nie tylko w przypadku zakończenia postępowania sądowego. Wiele traci frankowicz, który dopiero zastanawia się nad złożeniem pozwu przeciwko bankowi. Każdy miesiąc zwłoki powoduje, że kolejna rata ulega przedawnieniu. To niestety oznacza, że czas nie działa na korzyść kredytobiorcy.

Pozew o unieważnienie kredytu frankowego

Unieważnienie kredytu jest możliwe tylko i wyłącznie na drodze sądowej. Jeśli zatem chcesz unieważnić umowę kredytową, koniecznie jest złożenie pozwu przeciwko bankowi.

Podstawa prawna

Podstawą prawną do dochodzenia roszczeń w sprawach frankowych jest art. 385 kodeksu cywilnego i kolejne. Mówią one o niedozwolonych postanowieniach umów dot. obrotu z konsumentami.

Zapisy w umowie, które naruszają interesy konsumentów w sposób rażący oraz nie zostały one z nimi uzgodnione, są bezskuteczne. To z kolei oznacza, że bank nie powinien stosować w umowach kredytowych takich klauzul - co jest podstawą do unieważnienia.

Natomiast na podstawie art. 410 kodeksu cywilnego kredytobiorca ma prawo do ubiegania się o zwrot kwot, które zostały wpłacone przez niego na poczet zobowiązania. W przypadku składania pozwu o unieważnienie kredytu można także wskazać art. 771 kodeksu postępowania cywilnego. Mówi on o odpowiedzialności finansowej instytucji za nienależyte wykonanie danego zobowiązania.

Koszty sądowe

Aby złożyć w sądzie pozew o unieważnienie frankowej umowy należy uiścić opłatę sądową. Być może okaże się, że niezbędne będzie opłacenie zaliczki na poczet biegłego sądowego. Do tego także mogą dochodzić inne opłaty.

Rodzaj opłaty	Kwota
opłata sądowa od pozwu	1000 zł
opłata sądowa od apelacji	1000 zł
zaliczka na biegłego	500 zł - 2000 zł
wniosek o zabezpieczenie	100 zł

Wybór oferty, czyli jaka kancelaria dla frankowiczów?

Masz kredyt we frankach szwajcarskich, chcesz walczyć z bankiem o swoje pieniądze, ale nie wiesz która oferta kancelarii frankowej jest dla Ciebie? Możesz skorzystać z porównywarki ofert Frankomat.

Wystarczy podać kilka podstawowych danych z umowy kredytowej, aby otrzymać informacje, które kancelarie frankowe mogą się zająć Twoją sprawą oraz jaką mają ofertę na obsługę prawną. Zdecydowana większość kancelarii proponuje bezpłatną analizę sprawy frankowej.

Dowiedz się więcej: Kredyt we frankach kancelaria - jak wybrać najlepszą?

Unieważnienie kredytu hipotecznego we frankach - teoria salda i dwóch kondykcji

Sąd rozpatrując sprawę o unieważnienie umowy frankowej może zastosować jedną z dwóch sposobów rozliczeń: teorię dwóch kondykcji lub salda.

Dla banków zdecydowanie korzystniejszą jest teoria salda. Zgodnie z nią środki powinna zwrócić strona uzyskująca więcej korzyści. W sytuacji, gdy kredyt nie został spłacony w całości, to może dojść do takiej sytuacji, że to frankowicz będzie zobowiązany do zapłaty pozostałej części kapitału.

Inaczej mówiąc, jeśli wpłaty kredytobiorcy były mniejsze, niż udzielony kredyt, to sąd nie przyzna mu żadnych pieniędzy. Powód? Nadal jest on dłużnikiem banku.

Z kolei dla frankowiczów o wiele korzystniejsza jest teoria dwóch kondykcji. W takim przypadku nie ma miejsca automatyczna kompensacja. Co to oznacza w praktyce? Teoria ta zakłada, że bank zwraca kredytobiorcy wszystko co od niego pobrał, a kredytobiorca zwraca otrzymany kapitał.

Przeczytaj także: Odfrankowienie kredytu - co to jest, jakie są skutki?

Unieważnienie umowy frankowej i co dalej? Czy bank może pozwać frankowicza?

Banki wielokrotnie powtarzają, że w przypadku uznania przez sąd nieważności umowy kredytu frankowego, będą pozywać frankowiczów.

Wśród przedstawianej przez banki argumentacji najczęściej przejawiają się takie argumenty jak: wzrost wartości zakupionej przez kredytobiorców nieruchomości, zasadność pobierania odsetek, czy zrealizowanie celu kredytu.

Dlaczego bankom nie należy się żadne wynagrodzenie za korzystanie z kapitału?

• jest to niezgodne z prawem unijnym

Chodzi tutaj o Dyrektywę Rady 93/13/ EWG, która dotyczy nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Jej wdrożenie miało na celu ochronę konsumentów przed zarówno nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców, jak i zapobieganiu wprowadzaniu do umów nieuczciwych postanowień.

• nie ma oparcia w polskim prawie

W prawie polskim nie ma żadnych przepisów, które umożliwiają dochodzenie wynagrodzenia od nienależnego świadczenia.

• to co najmniej nadużycie prawa

To bank jest silniejszą stroną umowy. Ponadto, to bank konstruował umowy frankowe, a nie konsument.

Banki oczywiście będą straszyć kredytobiorców, że w razie unieważnienia umowy frankowej będą dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Takie działanie ma jeden cel - zniechęcić frankowiczów do wystąpienia na drogę sądową. Jednak po wydanym 15 czerwca 2023 roku wyroku TSUE takie praktyki banku już w ogóle nie mają najmniejszego sensu. Unijny Trybunał uznał, że banki nie mają żadnych podstaw, aby ubiegać się o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału.

FAQ - najczęstsze pytania dot. unieważnienia umowy

Ile wynosi podatek od umorzenia kredytu frankowego?

Podatek od umorzenia kredytu frankowego wynosi 0%. Choć umorzona część kredytu jest dochodem, to Frankowicz nie zapłaci od niego podatku. Nie ma potrzeby uwzględniać takiego dochodu w zeznaniu rocznym PIT.

Jakie są skutki nieważności umowy frankowej?

Skutkiem nieważności umowy frankowej jest to, że każda ze stron zwraca uzyskane świadczenie, a sposób rozliczenia tych świadczeń zależy od przyjętej przez sąd teorii wzajemnych rozliczeń (teoria salda lub teoria dwóch kondykcji).

Unieważnienie umowy frankowej koszty - ile wynoszą?

To, ile kosztuje unieważnienie umowy frankowej zależy przede wszystkim od wynagrodzenia kancelarii, która prowadziła daną sprawę. Do tego dochodzą koszty sądowe: opłata za pozew, opłata za pełnomocnictwo, za stawiennictwo procesowe pełnomocnika.

Źródła:

• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093 /U/D19640093Lj.pdf
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20051671398 /U/D20051398Lj.pdf